بسیار پرسیده می شود که بچه ام را از چه سنی برای آموزش موسیقی به آموزشگاه بیام؟ یا می پرسن دخترم دو سالشه خیلی به موسیقی علاقه داره از کی می تونید بهش آموزش بدید نواختن یاد بگیره؟ یا بچه شون هنوز حرف زدن بلد نیست می گن از کی می تونه بیاد کلاس آواز؟
خوب اینها سؤال هاییه که برای پدر و مادرا پیش میاد و حق هم دارن.
خوب اینجا سعی می کنیم به این جور سوآلها جواب بدیم.
ظاهرا دکتر ماریا مونته سوری (پزشک) اولین کسی است که در زمینه آموزش موسیقی به کودکان تحقیق کرده است. او مدرسه ای برای این منظور در ایتالیا ساخت که کودکان از ۳ تا ۷ سالگی در آنجا پذیرفته می شدند. او نتایج جالبی گرفت، از جمله اینکه بوضوح دید که کودکان مبتلا به اوتیسم (بیش فعالی) با آموزش موسیقی بسیار متعادل می شوند و آموزش موسیقی را بعنوان درمانی آرامش بخش برای کودکان اوتیسم پیشنهاد کرد.
وقتی صحبت از آموزش موسیقی به کودکان باشد نمی توان یادی از کارل ارف به میان نیاورد. او در آلمان مدرسه ای به این منظور ترتیب داد. او کودکان را از دو سال تعلیم داد. روش او به متد ارف معروف است. مهمترین موفقیت او ساخت سازهای است که هنوز به قوت خود باقی هستند. او سازهای مناسب کودکان را جمع آوری و تدوین کرد. بر خلاف روشهای جدید آموزش او خلاقیت، بداهه، زیبایی شناسی و درک ریتم تاکید داشت و آنها را هدف آموزش موسیقی قرار داد. آموزش این معلم بزرگ بر اساس بازی و شادی کودکان طراحی شده بود.
سوزوکی استاد موسیقی (ویلون) در ژاپن روشی نو در آموزش موسیقی آورده که سن مناسب برای آموزش را از ۳ سالگی برای کودکان در نظر می گیرد ولی جالب اینکه ایشون بچه شش ماهه هم می پذیرد. ایشون معتقد است که استعداد موسیقی ذاتی نیست و توانایی مثل سخن گفتنه که با گوش دادن یاد گرفته می شود و دستور زبان یعنی علائم موسیقی و نت تا یادگیری موسیقی و ملودی نیازی نیست. روش ایشون مبتی بر گوش دادن هست. سوزوکی توجه چندانی به خصوصیات شخصی و استعداد و نوآوری نوآموزان ندارد و بر خلاف کارل ارف هدف آموزش موسیقی را همانند سخن گفتن و بهداشت و غیره قسمتی از زندگی متمدن می داند. سوزوکی استاد ویلن است و با این ساز آموزش می داد، کم کم سازهای دیگر از جمله فلوت و گیتار نیز جزو آموزشهای ایشون شد.
علی رغم اینکه معروف است معلمان موسیقی از سن سه سالگی آموزش موسیقی به کودکان را توصیه می کنند، گاه دیده می شود کودکی از سن پایین تر حتی یک و نیم سالگی میل به نواختن سازهای کوبه ای می کند. روزی مادری از من خواست فرزندش را که بسیار با استعداد بود در آموزشگاه بپذیرم. سن او کمتر از دو سال بود. وقتی به او گفتم از یک تا ده با قدم زدنهایت بشمار، با کمال تعجب دیدم با دقت پاها را زمین کوبید و با زمان مناسب شمرد. او خیلی زود در نواختن فلوت ریکوردر مهارت یافت.
به نظر من کودکی که بتواند با کوبیدن پا به زمین بشمارد آماده یادگیری موسیقی است. برای نواختن سازهای زیر حداقل سن به این قرار مطرح می شود:
سازهای ارف عموما ۳ سالگی
پیانو و سنتور ۶ تا ۹ سالگی
گیتار و تار ۷ تا ۱۱ سالگی
ویلن ۳ سال و بالاتر
آواز ۴ تا ۲۵ سالگی
سه تار ۵ سالگی
کمانچه ۷ سالگی
نی ایرانی ۱۱ سالگی
ضرب ۴ سالگی
گفته می شود هر کس می تواند صحبت کند می تواند آواز بیاموزد اما باید افزود نوجوانان پسر در سن بلوغ (به دلیل تغییر حنجره) و افراد بالای ۲۵ سال به سختی می توانند آواز بیاموزند.
تدریس موسیقی را از هر سنی می توان آغاز کرد ولی انتظار نوازندگی و مهارت در آن را باید متناسب با جدول بالا دانست.
من یه پسر دارم سه سالشه خیلی به موسیقی علاقه منده و استعدادش رو هم داره. برای شروع چه سازی پیشنهاد می کنید؟
حیفه استعدادش رو بگذاریم از بین بره. پدرش هم خیلی اصرار می کنه که موسیقی کار کنه ولی می گه عچله ای نیست.
اگه زیر سه ساله همون فلوت ریکوردر رو شروع کنید که همه قوانین موسیقی رو با همین ساز می تونه یاد بگیره. اگه سنش بیشتر از سه ساله و خودش می تونه انتخاب کنه با سازهای مختلف آشناش کنید. یه کارتون از والت دیسنی هست به اسم فانتزی یا fantazia
توی اون کلی ساز هست که خیلی هم قشنگ نشون داده شدن یا ببریدش یه آموزشگاه یا یه فروشگاه ساز. از اونجا پی به علاقه ش ببرید.